คุณสมบัติประจำตัวนักสืบ
ธรรมชาติกำหนดให้มนุษย์มี ประสาทสัมผัสทั้ง 5
คือ ตา หู จมูก ลิ้นและกายสัมผัส
นักสืบจำต้องใช้ประสาทสัมผัสเหล่านี้ให้คุ้มค่า
(ใครมีประสาทสัมผัสที่ 6 ก็ใช้ให้คุ้มค่าล่ะ^_^)
การสังเกตจดจำ เป็นคุณสมบัติที่สำคัญอันหนึ่งของนักสืบ ความจริงก็ไม่ใช่คุณสมบัติพิเศษอะไร เพราะทุกคนที่ผ่านการเรียนหนังสือมาก็คงต้องเคยบังคับใจตนเองให้นั่งท่องหนังสือจนดึกดื่น (และหนังสือก็กลายเป็นหมอนไปซะแล้ว) บางคนก็ท่องไปทำเครื่องหมายไป หรือตามแต่จะสรรหาเทคนิคมาช่วยจำกันได้มากๆ สิ่งเหล่านี้แหละจะช่วยฝึกฝนให้เราจดจำสิ่งต่างๆ โดยไม่รู้ตัว การสังเกตโดยปกติของคนเรานั้นอาจเป็นแบบที่เรียกว่า แบบชาวบ้าน คือมองอะไรก็แค่ผิวเผิน เช่น หากถามว่ากระดุมเสื้อเชิ้ตที่เราใส่มีกี่เม็ด เราคงตอบทันทีไม่ได้ต้องนั่งนึกและตอบออกมาอย่างไม่แน่ใจ แต่นักสืบจะมองแค่ผิวเผินไม่ได้ การสังเกตต้องมีความละเอียดและซับซ้อนมากขึ้นกว่าธรรมดากับคำถามนี้นักสืบจึงตอบได้อย่างถูกต้องและมั่นใจ ส่วนด้านความจำนั้นเราคงเคยโมโหตัวเองบ่อยๆ เพราะลืมโน่นลืมนี่ (เราก็เป็นคนขี้ลืมแบบว่าไม่เป็นสองรองใครเลยเรื่องลืมเนี่ย) สาเหตุที่ทำให้เราจำไม่ได้เพราะเราขาดสิ่งกระตุ้นซึ่งมีทั้งภายในและภายนอกร่างกายของเรา
สิ่งกระตุ้นภายนอกก็ได้แก่สถานการณ์ต่างๆ ที่ผิดแปลกไปจากความปกติ เช่น เราอาจจะเห็นผู้หญิงคนหนึ่งแต่งตัวสะสวยใส่ชุดราตรีเครื่องประดับเพียบ แต่มานั่งยองๆกินข้าวต้มข้างถนน ความแปลกแยกนี้จะกระตุ้นความสนใจได้เป็นอย่างดี เป็นต้น
สิ่งกระตุ้นภายในได้แก่ ความสนใจในส่วนตัวของแต่ละบุคคล เช่น ถ้าเป็นคนชอบดูฟุตบอลก็จะจำรายชื่อนักฟุตบอลทั้งไทยและต่างประเทศได้แม่นกว่าคนที่ไม่ได้สนใจ เป็นต้น
ใช้ประสาทสัมผัสให้เป็นประโยชน์
วันๆหนึ่ง หูตาของเราจะต้องพานพบกับสิ่งต่างๆที่ผ่านเข้ามามากมาย แต่เราจะจดจำทุกสิ่งที่ผ่านเข้ามาไม่ได้ทั้งหมด (ถ้าจำได้หมดคงบ้าแน่ๆ) แต่คนที่ฝึกหัดประสาทสัมผัสรับรู้ต่างๆ ได้ดี จะช่วยแยกแยะและจัดระบบความจัดได้ดีกว่าคนปกติ ประสาทสัมผัสทั้งห้าของคนเรา หากได้รับการฝึกหัดอย่างดีอาจจะใช้คาดคะเน กะระยะวัตถุที่อยู่ไกลๆได้
หู การหัดฟังเสียงจาก ต้นกำเนิดเสียงที่ต่างกันและสามารถแยกแยะได้ว่าเป็นเสียงอะไรเกิดจากอะไร เช่น กรณีที่เราได้ยินเสียงปะทะกัน เราไม่จำเป็นต้องอยู่ในเหตุการณ์ก็รู้ว่าเขาใช้อาวุธประเภทใด อยู่ทางทิศใด เราก็จะสามารถควบคุมสถานการณ์และพาตัวเองรอดได้
จมูก กลิ่นใครคิดว่าไม่สำคัญ หากเราบังเอิญได้กลิ่นของเมอร์แคปเทน (mercaptane) ที่ผสมอยู่ในแก๊สขึ้นมาปุบปับมันอาจพาเราไปพบต้นตอของการรั่วได้ก่อนเกิดอุบัติเหตุขึ้นก็เป็นได้นะคะ
ลิ้น สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้ อย่างเวลาตรวจสอบเฮโรอีนของเจ้าหน้าที่ต้องใช้ลิ้นช่วย รสขมของมันจะช่วยแยกออกจากแป้งและน้ำตาล แต่ก็อย่าเผลอจนติดเฮโรอีนนะคะ และท้ายสุด
ผิวหนัง เมื่อตกอยู่ในสภาวะที่ไม่สามารถใช้สายตาได้เป็นปกติหรืออยู่ในที่มืด ก็มีตัวช่วยสุดท้ายคือกายเรานั่นแหละ การฝึกคลำหรือฝึกสัมผัสด้วยมือจนชำนาญ จะช่วยเราได้ในกรณีนี้
ตา การรู้จักสังเกตเป็นพื้นฐานของนักสืบ ตาของเราต้องจดจำในสิ่งที่ควรจำ เช่น สิ่งที่เล็กๆน้อยๆ ไม่สำคัญ ลักษณะเด่นต่างๆ และทุกๆสิ่งที่ไม่ควรมองข้าม
การจะเป็นนักสืบ สิ่งสำคัญที่ควรตระหนักก็คือ ต้องไม่ปักใจเชื่ออะไรง่ายๆแม้แต่สัมผัสของตนเอง เพราะเราอาจอยู่ในสถานการณ์ที่ล่อแหลมต่อการเกิดความผิดพลาดในการจดจำ เช่น ตกอยู่ในสภาวะที่ตื่นเต้น เหนื่อย หิว บางคนอาจมีความบกพร่องทางประสาทสัมผัส เช่นสายตาสั้น ตาบอดสี หูตึงหรือระยะเวลาที่ยาวนานอาจทำให้เราหลงลืมอะไรได้ง่ายๆ ความไม่เคยชินก็มักจะทำให้เราจำไม่ค่อยได้เพราะเพิ่งเคยเห็นเป็นครั้งแรก และที่ต้องคอยจับตาดูและควบคุมก็เรื่องของ ''''จิตใจ'''' นี่แหละค่ะ หากใจเกิดมีอคติหรือลำเอียงซะแล้ว ก็อาจทำให้จดจำอะไรผิดพลาดได้เช่นกัน
Tue Jul 07, 2009 2:52 pm
